- ROTAE supplicium
- ROTAE suppliciumapud Graecos iam olim in usu, Suidae Ο῎ργανον fuit βαςανιςτήριον καὶ διατεῖνον τὰ σώματα, instrumentum hominibus excruciandis inventum, corpora distendens. Et alibi ξύλινόν τι, εν ᾧ δεςμούμενοι οἱ οἰκέται ἐκολάζοντο, lignum quoddam, in quo servi vincti castigabantur. Vide Apuleium, Metamorph. l. 3. et 10. quorum illô, ritum Graeciensem, istô morem Graecorum, hôc modô reos, cum de criminibus quaestationes haberentur, torquere, vocat. Desid. Heraldus, sic de eo: Rota poenalis, olim poena servorum propria: sed postea ad eruenda crimina in quaestionibus adhibita. Alligabantur autem rotae, et distendebantur: atque ea contorta flagris caeedebantur. Unde ςτρεβλοῦςθαι proprie et torqueri ---- Philo Commentario de Cain: Οὕτω καὶ τὸ τύπτεςθαι, τῷ μὲν ςυμβέβηκε πληγῶν ἄξια ἠδικηκότι, ἤ ἐλευθέρῳ διὰ ῥαδιουργίαν ἐπὶ τροχοῦ κατατεινομένω. Exempla passim apud Plutarchum, et alios, Animadversion. ad Arnobium, l. 2. Vide quoque Aristophanem, Pace, item Pluto, et utrobique Scholiastem. Sed et inter Veterum supplicia fuêre rotae, quibus aliigati rotabantur per ignem, aut membratim frangebantur, ut videre est apud Ioseph. ubi de Maccabaeis fratribus, Basilium, Hom. in Gordium Mart. Alios, nec non in iis; quae mox dicemus. Aliud fuit supplicium, quod Franciscus I. Galliae Rex A. C. 1535. in grassatores constituit, ubi fractis membris semianimes in altum elatis rotis supini imponuntur, cum in supplicio illo Veterum rotis alligati crudeliter torquerentur ac distenderentur: de quo quidem ita legitur in Actis S. Iulianae Virgin. et Martyr. c. 3. num. 14. Tunc Praefectus iussit afferri Rotam ferream et figi in ea gladios acutos et super ipsam rotam imponi Virginem, ut staret rota in medio duarum columnarum et quatuor ex alia parte et milites trahebant rotam —— Trabentes autem machinam tangebant et nobile corpus --- omnibus membris findebant et medullae de ossibus eius exibant et tota rota tingebatur de illa etc. Vide Anton. Gallonium, de Martyrum cruciatibus, c. 2. Non tantum autem a Rota, sub Francisco inventa, differebat Rotae supplicium, sub primâ Galliae Regum stirpe atque adeo posterioribus saeculis, cum rei confractis ossibus morituri vel post suspendium aut decollationem, rotae ad spectaculum ac ludibrium innecterentur. Phil. Galtherus, Alexandreidos l. 8. de caede Caroli Com. Flandriae p. 64.Hôc babitur quondam Buchardum Flandria viditSolventum meritas, occisô Principe, poenas,Quem Rota poenalis pro tanto crimine torsit,Totaque confregit, Ludovicô vindice, membra etc.Imo iam apud veteres Gallos rotae suppliciô in grassatores animadversum fuisse, discimus ex vetere Glossario Graeco. Lat. ubi rotam invenias Galliculam dictam: Τροχὰς, Gallicula. Cuius similitudine poenae, adolescens Plautinus, in Cistellar. Actu 2. sc. 1. v. 4. in amoris se rota versart ait etc. Vide Car. du Fresne in Glossar. ex Ioh. Calvino, Lex. Iur. et Auctores ipsi laudatos, inprimis Iac. Cuiacium, Observat. l. 3. c. 28. Hadr. Turnebum, Adversar. l. 7. c. 16. Hdrianum Iunium, Animadvers. l. 3. c. 12. p. 145. et Ioh. Casp. Suicerum, Thes. Eccl. voce Τροχός.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.